De Waterflosser is de sleutel tot optimale mondhygiëne
Preventie van mondziekten staat opnieuw in het middelpunt van de belangstelling. Geen enkele klinische behandeling heeft zin als de patiënt niet over de juiste motivatie of middelen beschikt om zelf dagelijks een efficiënte en effectieve mondverzorging uit te voeren.1 Van oudsher is poetsen de eerste maatregel. Dat kan met een handtandenborstel of een elektrische tandenborstel. Het belangrijkste is dat er tweemaal daags gedurende minimaal twee minuten goed wordt gepoetst. Toch poetsen de meeste mensen hun tanden helaas niet effectief genoeg, zodat plaqueopbouw ongestoord plaats kan vinden.2
Interdentale reiniging is, ongeacht welke tandenborstel iemand gebruikt, een essentieel onderdeel van de dagelijkse mondhygiëne. Als we de verschillende apparaten die op de markt zijn individueel bekijken blijkt slechts één product er uit te springen als het gaat om consistente resultaten bij meerdere typen patiënten: de Waterpik® Water Flosser.
Wat doet een Water Flosser?
De Water Flosser is een elektrisch mondverzorgingsapparaat. De werking berust op het creëren van een pulserende stroom van water of andere vloeistof die een compressie- en decompressiefase van het gingivale weefsel veroorzaakt.3 De vloeistof raakt de gebitselementen bij de marginale gingiva en wordt vervolgens subgingivaal en interdentaal verspreid.
Door dit werkingsmechanisme kan de vloeistof in de sulcus of pocket rondom de tand komen en daar effectief bacteriën en voedselresten verwijderen (afb. 2). Hierdoor kan de Water Flosser dieper in de pockets reinigen dan andere mondverzorgingsproducten zoals interdentale borsteltjes, tandenstokers of floss.
Wat zijn de voordelen?
Al vele jaren is bekend dat het dagelijks gebruik van een Waterpik® Water Flosser kan leiden tot een significante reductie van bloeding en gingivitis.4-5 Deze reducties zijn niet alleen statistisch, maar volgens velen, ook klinisch significant gezien de vermindering ten opzichte van baseline van 50%4-5 en hoger van bloeding en tot 67% van gingivitis.6
Significante verwijdering van plaque werd eerder aangetoond in diverse studies. In 2009 gebruikte Dr. Bill Costerton, wereldwijd erkend biofilm expert, de rasterelektronenmicroscoop om de verwijdering van plaque te onderzoeken en toonde aan dat in slechts 3 seconden 99,9% plaque werd verwijderd (afb. 3 en 4).7 Deze studie levert een hoger niveau van wetenschappelijk bewijs voor het verwijderen van biofilm van het tandoppervlak en bevestigt de resultaten van eerdere studies. Meer recent is signi
ficante vermindering van plaque aangetoond in studies met proefpersonen met matige gingivitis8 of parodontitis9, orthodontische apparatuur10 en diabetes.6
De Water Flosser is, als enig apparaat in zijn soort, onderzocht op het vermogen om ontsteking te verminderen op celniveau. In twee studies werd de verandering in pro-inflammatoire parameters onderzocht; één van de studies toonde een significante vermindering van creviculaire vloeistof en één studie toonde een vermindering van serum. Deze reducties kwamen overeen met de reducties in bloeding en gingivitis.6,9In een andere studie werd ook reductie van pocketdiepte aangetoond.9
Sinds de introductie van de eerste Waterpik® Water Flosser in 1962 zijn meer dan 60 studies gepubliceerd. Al deze studies
bij elkaar leveren bewijs voor significante verwijdering van plaque en vermindering van bloeding en ontsteking (gingivitis).
De meeste van deze studies zijn randomized controlled trials en werden gepubliceerd in peer-reviewed journals die de lezer de mogelijkheid bieden om, op basis van best evidence, geïnformeerde klinische beslissingen te nemen.
Vergelijkend Onderzoek
De Waterpik® Water Flosser is het enige irrigatieapparaat dat kan worden vergeleken met floss en interdentale borsteltjes. Dit is van belang omdat het de behandelaar helpt bij de keuze welk interdentaal hulpmiddel te adviseren. Therapietrouw met gewone floss is verre van ideaal, onder meer omdat de juiste techniek niet adequaat kan worden uitgevoerd.
De conclusie van een systematische review van ACTA bevestigde dat er geen wetenschappelijke onderbouwing is voor het routinematig adviseren van floss en dat alternatieven overwogen dienen te worden wanneer de techniek niet op hoog niveau kan worden uitgevoerd.16
Vergelijkend onderzoek laat zien dat de Water Flosser tot 50% effectiever is dan floss in het verminderen van tandvleesontsteking en tot 29% effectiever in het verwijderen van plaque.5-11
“Ik heb zelf onderzoek uitgevoerd bij ACTA dat aantoonde dat de Water Flosser effectiever is dan floss in het verminderen van bloeding van de
gingiva. De Water Flosser is gebruiksvriendelijk en daarom zijn patiënten meer bereid het apparaat dagelijks te gebruiken. De Water Flosser is een eenvoudig en gemakkelijk hulpmiddel voor de dagelijkse mondhygiëne.” Martijn Rosema
In een pilot studie werd de Water Flosser vergeleken met interdentale borsteltjes. Na slechts twee weken liet de Water Flosser significant betere resultaten zien in het verminderen van bloeding na sonderen vergeleken met interdentale borsteltjes (afb. 5).17
Belangrijk is dat de interdentale borsteltjes zijn getest bij patiënten met parodontitis bij wie de interdentale ruimte het gebruik toelaat zonder trauma te veroorzaken.18 De Water Flosser kent geen beperkingen en is heel handig voor patiënten met crowding of kleine interdentale ruimtes. Zo wordt het gemakkelijk één hulpmiddel te gebruiken voor alle gebieden in de mond.
Voor welke patiënten is de Water Flosser geschikt?
De Water Flosser is getest bij vele mensen met hele verschillende situaties in de mond. Onderzoeken hebben uitgewezen dat de mondgezondheid van volwassenen en jongeren met vaste orthodontische apparatuur verbeterde vergeleken met alleen poetsen of met poetsen en flossen.10,12 Verbetering in de mondgezondheid werd ook waargenomen bij patiënten met kroon- en brugwerk of andere tandheelkundige voorzieningen en bij patiënten in parodontale nazorg.4,9,13
Implantaten zijn tegenwoordig de behandeling van eerste keuze wanneer gebitselementen ontbreken maar er is weinig wetenschappelijk bewijs voor de meest effectieve manier van mondverzorging om peri-implantitis te voorkomen. In een studie van 4 weken bleek de Water Flosser 145% effectiever in het verminderen van bloeding van de gingiva vergeleken met poetsen en flossen.15
Alle onderzoeken tezamen laten zien dat nagenoeg iedereen voordeel kan hebben van het gebruik van een Water Flosser voor dagelijkse interdentale reiniging.
“Gebaseerd op grondige bestudering van de literatuur zou de Water Flosser naar mijn mening door de dentale professie
overwogen moeten worden als één van de alternatieven voor interdentale reiniging. De Water Flosser is een reële keuze
wanneer preventie van tandvleesontsteking het doel is.” Fridus van der Weijden
Conclusies
De Waterpik® Water Flosser is uitgebreid onderzocht en heeft herhaaldelijk significante vermindering van gingivitis, bloeding en plaque laten zien. Deze resultaten zijn ook klinisch relevant want het doel van zelfzorg is de afwezigheid van bloeding. De Water Flosser is bovendien gemakkelijk te gebruiken en geniet vaak de voorkeur van patiënten boven andere hulpmiddelen.
Referenties:
1. Needleman I, Nibali L, Ki Iorio A. Professional mechanical plaque removal for prevention of periodontal diseases in adults – systematic review update. J Clin Periodontol 2015; 42(Suppl. 16):S12-S35.
2. Van der Weijden FA, Slot DE. Efficacy of homecare regimens for mechanical plaque removal in managing gingivitis – a meta review. J Clin Periodontol 2015; 42(Suppl. 16): S77-S91.
3. Cobb CM, Rodgers RL, Killoy WJ. Ultrastructural examination of human periodontal pockets following the use of an oral irrigation device in vivo. J Periodontol 1988; 59(3):155-163.
4. Flemmig TF, Epp B, Funkenhouser Z et al. Adjunctive supragingival irrigation with acetylsalicylic acid in periodontal supportive therapy. J Clin Periodontol. 1995;22(6):427-433.
5. Barnes CM, Russell CM, Reinhardt RA, Payne JB, Lyle DM. Comparison of irrigation to floss as an adjunct to tooth brushing: effect on bleeding, gingivitis, and supragingival plaque. J Clin Dent. 2005; 16(3):71-77.
6. Al-Mubarak S, Ciancio S, Aljada A et al. Comparative evaluation of adjunctive oral irrigation in diabetics. J Clin Dent. 2002; 29(4):295-300.
7. Gorur A, Lyle, DM, Schaudinn C, Costerton JW. Compend Contin Ed Dent. 2009; 30(Special Issue 1):1 – 6.
8. Goyal CR, Lyle DM, Qaqish JG, Schuller R. The addition of a water flosser to power tooth brushing: effects on bleeding, gingivitis, and plaque. J Clin Dent 2012; 23(2):57-63.
9. Cutler C, Stanford TW, Abraham C et al. Clinical benefits of oral irrigation for periodontitis are related to reduction of pro-inflammatory cytokine levels and plaque. J Clin Periodontol 2000; 27:134-143.
10. Sharma NC, Lyle DM, Qaqish JG, Galustians J, Schuller R. Effect of a dental water jet with orthodontic tip on plaque and bleeding in adolescent patients with fixed orthodontic appliances. Am J Ortho Dentofacial Orthoped. 2008; 133(4):565-571.
11. Goyal CR, Lyle DM, Qaqish JG, Schuller R. Evaluation of the plaque removal efficacy of a water flosser compared to string floss in adults after a single use. J Clin Dent 2013; 24(2):37-42.
12. Burch JG, Lanese R, Ngan P. A two-month study of the effects of oral irrigation and automatic toothbrush use in an adult ortho population with fixed appliances. Am J Orthod Dentfacial Orthop 1994; 106(2): 121-126.
13. Newman MG, Cattabriga M, Etienne D et al. Effectiveness of adjunctive irrigation in early periodontitis: Multi-center evaluation. J Periodontol 1994; 65:224-229.
14. Sharma NC, Lyle DM, Qaqish JG, Schuller R. Comparison of two power interdental cleaning devices on gingivitis. J Clin Dent 2012; 23(1):22-26.
15. Magnuson B, Harsono M, Stark PC. Comparison of the effects of two interdental cleaning devices around implants on the reduction of bleeding: a 30-day randomized clinical trial. Compend Contin Ed Dent 2013; 34(Special Issue 8):2-7.
16. Berchier CE, Slot DE, Haps S, Van der Weijden GA. The efficacy of dental floss in addition to a toothbrush on plaque and parameters of gingival inflammation: a systematic review. Int J Dent Hygiene. 2008; 6(4):265-279.
17. Lyle DM, Goyal CR, Qaqish JG, Schuller R. Comparison of two interdental cleaning devices effect on gingival bleeding: a pilot study. Presented at American Association of Dental Research, Los Angeles, CA. March 17, 2016. Abstract #465.
18. Chapple ILC, Van der Weijden F, Doerfer C et al. Primary prevention of periodontitis: managing gingivitis. J Clin Periodontology 2015; 42(Supple 16):S71-S76.